Παρασκευή 27 Νοεμβρίου 2009

«Ορφέας στον Άδη» από το ΜΜΘ





Η σημαντικότερη παραγωγή του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης (ΜΜΘ) για την καλλιτεχνική περίοδο 2009-2010, που δόθηκε στο πλαίσιο των 44ων Δημητρίων, ήταν χωρίς άλλο η δημοφιλής οπερέτα «Ορφέας στον Άδη» (Orphée aux Enfers) του Jacques Offenbach. Πρόκειται για μια από τις λαμπρότερες συνθέσεις του Offenbach, που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 1858, στο Παρίσι, και γνώρισε αμέσως μεγάλη επιτυχία (κατά τη διάρκεια αυτής της πρώτης παγκόσμιας παρουσίασης το έργο επαναλήφθηκε 228 φορές). Ο Offenbach, που διέθετε ένα τρανό μουσικό ταλέντο, το οποίο επέλεξε να το αφιερώσει στην κωμική όπερα, στηριζόμενος στο λιμπρέτο του Ludovic Halévy, που στη συνέχεια αναθεωρήθηκε από τον Hector-Jonathan Crémieux, παραδίδει μια παρτιτούρα γεμάτη μπρίο, κέφι και ευφυές χιούμορ. Το θέμα που επιλέγει είναι καθαρά Ελληνικό και στρέφεται γύρω από τον γνωστό μύθο του Ορφέα και της Ευρυδίκης, οι οποίοι πλαισιώνονται από του θεούς του Ολύμπου.
Ήταν πολύ εύστοχη και πρωτότυπη η ιδέα του ΜΜΘ να παρουσιάσει στο κοινό του μια κωμική όπερα την οποία δύσκολα θα μπορούσε κανείς να χαρεί στην συμπρωτεύουσα, όπου συνήθως οι επιλογές κινούνται σε πιο προβλέψιμα σύμπαντα. Σε όλες τις παραστάσεις (13, 14, 16 και 18/11, παρακολουθήσαμε την προτελευταία) την πολυπρόσωπη διανομή κάλυψε μια ομάδα γνωστών λυρικών καλλιτεχνών που πραγματικά κατάφερε να αποδώσει με χάρη το σπινθηροβόλο πνεύμα που επικρατεί στο έργο.
Ειδικότερα στους μεγαλύτερους ρόλους, οι Γιάννης Χριστόπουλος (Ορφέας), Κασσάνδρα Δημοπούλου (Ευρυδίκη), Ζάχος Τερζάκης (Πλούτωνας), Ειρήνη Καράγιαννη (Κοινή Γνώμη) και Κύρος Πατσαλίδης (Δίας), δεν έδωσαν απλά σημασία στην μουσική ερμηνεία, αλλά έπαιξαν τους ρόλους τους με ένταση και επιθυμία να υπογραμμίσουν κάθε στιγμή το πνεύμα της ειρωνείας και του σαρκασμού. Στους μικρότερους ρόλους χαρήκαμε τραγουδιστές που συνήθως δοκιμάζονται σε σπουδαίους ρόλους του μεγάλου δραματικού οπερατικού ρεπερτορίου. Οι Βαρβάρα Τσαμπαλή (Ήρα), Ελένη Λιώνα (Αφροδίτη), Θεοδώρα Μπάκα (Έρως), Δημήτρης Ναλμπάντης (Ερμής), Μανώλης Παπαδάκης (Άρης), Ειρήνη Κυριακίδου (Άρτεμις), Μαρίνα Βουλογιάννη (Αθηνά) και Πωλ Ζαχαριάδης (Στυξ), πρόσθεσαν στα ensembles τις δικές τους πινελιές με γούστο συμβάλλοντας στην επιτυχία. Η Χορωδία Θεσσαλονίκης (σε μουσική διδασκαλία της Αγγελικής Κρίσιλα) και η Συμφωνική Ορχήστρα του Δήμου Θεσσαλονίκης, ακολούθησαν τον πάντα μελετημένο και ακούραστο αρχιμουσικό και καλλιτεχνικό διευθυντή του ΜΜΘ Νίκο Αθηναίο με διάθεση και ενθουσιασμό στα εύφορα και αισιόδοξα μονοπάτια της παρτιτούρας. Η σκηνοθεσία της Μαριάννας Κάλμπαρη και η χορογραφία της Βάλιας Παπαχρήστου ήταν έξυπνες και μέσα στο σωστό πνεύμα.
Εντούτοις, κατά την άποψή μας,  ο ήρωας της παράστασης ήταν ο Πάρις Μέξης, διεθνών προδιαγραφών δημιουργός, που ανέλαβε τον σχεδιασμό των κοστουμιών και των σκηνικών. Η ποιότητα της φαντασίας και του γούστου του, όπως επίσης και η απόλυτη επιμονή του στη λεπτομέρεια, έλαμψαν κάθε στιγμή της παράστασης. Ο συνδυασμός των χρωμάτων, η επιλογή των υφασμάτων, ο σχεδιασμός των κοστουμιών ευχαριστούσαν πέρα για πέρα. Ο Μέξης με προσοχή, σοβαρότητα και απόλυτη ευστοχία κατάφερε να διεισδύσει στα άδυτα της οφενμπαχιανής σκέψης και να μεταφέρει στη δική του εργασία την κομψότητα, τον αισθησιασμό τον οίστρο της σύλληψής του μεγάλου συνθέτη. Το κάθε κοστούμι που σχεδίασε, είχε μια διαχρονική χάρη, ταίριαζε απόλυτα στην ιδιοσυγκρασία του ρόλου για τον οποίο προοριζόταν. Όπως επίσης και τα ρούχα της πολυμελούς χορωδίας που ξεχώρισαν για την ποικιλία τους. Τα σκηνικά, μοντέρνα, λιτά  και με ευαίσθητο χιούμορ δημιουργημένα, έδιναν ακριβώς την ατμόσφαιρα ενός μαγικού και μυθολογικού κόσμου, που θα μπορούσε να υπάρχει και στην καθημερινή ζωή τελικά. Εξάλλου, οι μυθικοί ήρωες της όπερας ήταν εμπνευσμένη από τους καθημερινούς ανθρώπους και από τις συναισθηματικές, πνευματικές και υλικές ανάγκες τους. Περιμένουμε να εκτιμήσουμε την επόμενη δουλειά του Μέξη, αυτή τη φορά στην παράσταση της «Θεοδώρας» του George Frideric Handel, που θα ανέβει στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, την πρώτη μέρα του Μαρτίου.