Δευτέρα 20 Φεβρουαρίου 2012

Eμπνευσμένο βαγκνερικό φινάλε



Η Deborah Voigt ως Brünnhilde και ο Jay Hunter ως Siefgried  (φωτο: The Metropolitan Opera)


Ο Richard Wagner συνθέτοντας τον κύκλο των τεσσάρων μουσικών δραμάτων με γενικό τίτλο Το Δαχτυλίδι του Niebelung (Der Ring des Nibelungen) έστησε ένα ανυπέρβλητο επικό ηχητικό μνημείο γεμάτο υπέροχη μουσική, άψογα σχεδιασμένους ήρωες και ποικίλα όσο και διαχρονικά σύμβολα. Το ποιητικό κείμενο του έργου (libretto) είναι γραμμένο από τον ίδιο και μοιάζει να είναι σήμερα περισσότερο παρά ποτέ επίκαιρο: η δίψα για απόλυτη εξουσία μέσω της απόκτησης ενός καταραμένου χρυσού δαχτυλιδιού οδηγεί στην καταστροφή.
Στην Αίθουσα Αλεξάνδρα Τριάντη του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, παρακολουθήσαμε στις 11/2, το μουσικό δράμα με τίτλο Λυκόφως των Θεών (Götterdämmerung), τέταρτο και τελευταίο μέρος του επικού αυτού κύκλου, σε απευθείας μετάδοση από την Μητροπολιτική Όπερα της Νέας Υόρκης (The Metropolitan Opera).
Ο σκηνοθέτης Robert Lepage φρόντισε να φέρει στην επιφάνεια με σκέψη και μέριμνα τα συναισθήματα των ηρώων. Συνεργαζόμενος με τους  François St-Aubin (κοστούμια), Etienne Boucher (φωτισμοί) και Lionel Arnould (video), πρόσφερε ένα ονειρικό εικαστικό υπερθέαμα το οποίο σεβόταν τις επιθυμίες-οδηγίες του ίδιου του Wagner ενώ παράλληλα κατέθετε μια μοντέρνα άποψη της μυθολογικής ιστορίας χρησιμοποιώντας την σύγχρονη τεχνολογία. Τη σκηνή κάλυπτε μια τεράστια κατασκευή-μηχανή (βάρους σαράντα πέντε τόνων) αποτελούμενη από εικοσιτέσσερις κινούμενες σανίδες. Η κατασκευή δεχόταν  πάνω της την προβολή ελκυστικών βιντεοεικόνων όπως τα νερά του ποταμού Ρήνου, βράχους, καταρράκτες, φλόγες.
Ο Ιταλός αρχιμουσικός Fabio Luisi, που σε αυτή την πολυαναμενόμενη νέα παραγωγή του Δαχτυλιδιού (κόστους δεκαέξι εκατομμυρίων δολαρίων!) αντικατέστησε τον ασθενή μουσικό διευθυντή της Met James Levine, αποδείχθηκε άξιος ερμηνευτής του Wagner: με αυτοπεποίθηση, διάθεση εκλέπτυνσης των ποικίλων μουσικών στοιχείων και ιδιαίτερη προσοχή στην ανάδειξη των λεπτομερειών της παρτιτούρας, πέτυχε να εμπνεύσει τους τραγουδιστές και να εκμαιεύσει τον καλύτερό τους εαυτό.
Η σοπράνο Deborah Voigt υπήρξε αξιοθαύμαστη στην απόδοση του δυναμισμού και της γενναιοψυχίας της Βαλκυρίας Brünnhilde (ρόλο που πρόσφατα πρόσθεσε στο ρεπερτόριό της). Μπορεί σε στιγμές να μας έλειψε η σπαρακτική συγκίνηση μπροστά στον νεκρό Siegfried και η απογειωμένη αίσθηση της ιερής θυσίας που έφερνε στο τελικό στάδιο του ίδιου ρόλου η αξέχαστη Hildegard Behrens ή η αφοπλιστική αγνότητα μιας Dame Gwyneth Jones ή ακόμα η ηρωική αγέρωχη αίσθηση της κορυφαίας Birgit Nilsson, ωστόσο η Voigt δίχως άλλο τοποθέτησε με τέχνη και ισχυρή μουσική συγκρότηση τη δική της σφραγίδα στον ρόλο.
Ο τενόρος Jay Hunter Morris με φωνή αξιοσημείωτης αντοχής υποστήριξε έναν Siegfried δυναμικό και νεανικό (η παραγωγή αυτή σηματοδοτεί την πρώτη φορά που εξερευνά τον ρόλο). Η σπουδαία βαγκνερική μέτζο σοπράνο Waltraud Meier, με αμεσότητα έκφρασης και  φωνή γεμάτη χρώματα, υπήρξε δίχως άλλο αποκαλυπτική στον σχετικά σύντομο αλλά τόσο σημαντικό ρόλο της αδελφής της Brünnhilde, Waltraute
Ο μπαροβαρύτονος Eric Owens (Alberich) και ο μπάσος Hans-Peter König (Hagen) ήταν επιβλητικοί και εντυπωσίασαν με τις σπηλαιώδεις φωνές τους. Ο μπασοβαρύτονος Iain Paterson υπήρξε μουσικά και υποκριτικά πειστικότατος προσφέροντας έναν δουλεμένο στη λεπτομέρεια Gunter, τραγικό θύμα αμφιταλαντευόμενο ανάμεσα στο δίκαιο και το άδικο. Η σοπράνο Wendy Bryn Harmer ικανοποίησε με τη γλυκιά φωνή στον ρόλο της ευκολόπιστης Gutrune
Οι τρεις Μοίρες (Maria Radner, Elizabeth Bishop, Heidi Melton) και οι τρεις Κόρες του Ρήνου (Erin Morley, Jennifer Johnson Cano, Tamara Mumford) ευχαρίστησαν στις αφηγήσεις και δικαιολογημένες αγωνίες τους απέναντι στις δραματικές εξελίξεις της πλοκής.
Τέλος, η χορωδία της Met (προετοιμασμένη από τον πολύπειρο διευθυντή της, Donald Palumbo) απέδωσε με ηχητική ομοιογένεια και συναισθηματική ένταση.



H Waltraut Meier ως Waltraute (φωτο: The Metropolitan Opera) 




Σκηνή από το Λυκόφως των Θεών (φωτο: The Metropolitan Opera)