Σάββατο 26 Μαρτίου 2011

Beethoven από την Viktoria Mullova





Η Viktoria Mullova είναι μια μεγάλη Ρωσίδα ερμηνεύτρια του βιολιού, την τέχνη της οποίας χαιρόμαστε πάντα, τόσο κατά τη διάρκεια ζωντανών εμφανίσεων όσο και μέσα από τη δισκογραφία της. Κατά το πρόσφατο ρεσιτάλ της στην Αθήνα, 15/3, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Αίθουσα Χρήστου Λαμπράκη), στο πλαίσιο «Μεγάλοι Ερμηνευτές», επέλεξε να ερμηνεύσει αποκλειστικά έργα του Ludwig van Beethoven.
Επιλέγοντας βιολί Guadagnini του 1750 και συνοδευόμενη από τον Νοτιοαφρικανό φορτεπιανίστα Kristian Bezuidenhout (που έπαιξε σε όργανο του 1822), ερμήνευσε τις Σονάτες αρ.  4, Op. 23, αρ. 2,  Op. 12/3, και αρ. 9, Op. 47 (Kreutzer).
Οι δυο μουσικοί προσέγγισαν αυτά τα βαρυσήμαντα έργα με τον απαιτούμενο σεβασμό και έχοντας διερευνήσει σε βάθος την ουσία τους. Σχηματίζοντας τις φράσεις με τη σωστή δόση συναισθήματος και γνώσης του στυλ του συνθέτη πρότειναν ερμηνείες στη λεπτομέρειά τους δουλεμένες. Ο ήχος του φορτεπιάνου, βεβαίως μικρότερος εκείνου του πιάνου, έδωσε την ευκαιρία στη βιολονίστα να ξεδιπλώσει με μεγάλη άνεση έναν έξοχο πλούτο αποχρώσεων και δυναμικών, χωρίς να φοβάται μήπως καλυφθεί ο ήχος της. Πολλές από τις ενδείξεις δυναμικής, που με τόση φροντίδα και έγνοια σημειώνει ο Beethoven στις παρτιτούρες του και που στα χέρια αρκετών πιανιστών παρερμηνεύονται βάναυσα, αποκτούσαν νόημα στο φορτεπιάνο που έπαιξε ο προικισμένος Bezuidenhout.
Βεβαίως, ορισμένοι φιλόμουσοι ενδεχομένως να υποστήριζαν ότι ο μουσουργός θα προτιμούσε ένα σύγχρονο πιάνο, αν το είχε στη διάθεσή του (ακούσαμε κάποιους ακροατές, ευτυχώς δεν ήταν πολλοί, να διαμαρτύρονται για το περιορισμένο μέγεθος του ήχου του παλαιότερου οργάνου). Σε αυτούς θα απαντήσουμε ότι μάλλον θα συνέθετε και διαφορετικά για ένα τέτοιο όργανο. Επιπλέον, ας μην παραβλέψουμε το γεγονός ότι οι συνθέσεις που ακούσαμε ανήκουν στην εργογραφία της μουσικής δωματίου και δεν δημιουργήθηκαν για να παρουσιάζονται σε τεράστιους συναυλιακούς χώρους, όπου πολλές λεπτομέρειες του ήχου εύκολα χάνονται. Ασφαλώς, η λαμπρή ακουστική ποιότητα της μικρότερου μεγέθους Αίθουσας Δημήτρης Μητρόπουλος θα προσφερόταν  περισσότερο για μια τέτοια συναυλία (βέβαια σε αυτή την περίπτωση αρκετοί θαυμαστές της Mullova θα έμεναν απέξω).  
Σε κάθε περίπτωση ήταν μεγάλη χαρά και ευκαιρία να ακούσουμε τα έργα αυτά από όργανα εποχής και από δύο υπέροχα προικισμένους μουσικούς. Ειδικότερα, στα χέρια τους οι δύο πρώτες Σονάτες (αρ.  4, Op. 23, και αρ. 2,  Op. 12/3) κέρδισαν σε ευαισθησία και λεπτότητα έκφρασης, ενώ η εμβληματική Σονάτα «Kreutzer» σε μεγαλειώδες ηρωικό αίσθημα. Ο ωραίος ήχος των δύο μουσικών, άλλοτε εκρηκτικός και νευρώδης και άλλοτε λυρικός και τραγουδιστός, η τεχνική ακρίβεια, η καθαρότητα των μελωδικών περιγραμμάτων, η δεξιοτεχνική άνεση και προπάντων η επιτυχία στην απόδοση των διαφορετικών συναισθημάτων της μεγαλοφυούς σύλληψης του Beethoven, ανήκαν στις αρετές που ξεχωρίσαμε. Εκτός προγράμματος λάβαμε το σύντομο τρίτο μέρος, Allegro molto, της Σονάτας αρ. 5, Op. 24, «Σονάτα της Άνοιξης», παιγμένο με φινέτσα.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι οι εν λόγω καλλιτέχνες σχετικά πρόσφατα ηχογράφησαν τις Σονάτες αρ. 3, Op. 12/3, και αρ. 9, Οp. 47 (Onyx Classics, B00394S588). Είμαστε της άποψης ότι οι αναγνώσεις αυτές, που μόλις κυκλοφόρησαν, αποτελούν εξαίρετη προσθήκη στις σύγχρονες αποτυπωμένες σε δίσκους ερμηνείες των έργων αυτών. Φανταζόμαστε ότι έπεται και η ηχογράφηση των υπολοίπων τριών Σονατών για βιολί από τους ίδιους εκτελεστές.