Με δυο από τις πιο διάσημες όπερες του παγκόσμιου λυρικού ρεπερτορίου άνοιξε το φετινό Φεστιβάλ Αθηνών η Εθνική Λυρική Σκηνή. Ο λόγος για τις όπερες «Cavalleria Rusticana» του Pietro Mascagni και «Pagliacci» του Ruggero Leoncavallo, που πρωτοπαρουσιάστηκαν στην Ιταλία, το 1890 και το 1892 αντίστοιχα. Από το 1893 και μέχρι τις μέρες μας, συνήθως παρουσιάζονται και ηχογραφούνται ως ζεύγος.
Ευθύς εξαρχής πρέπει να τονίσουμε ότι κατατάσσουμε την παραγωγή που παρακολουθήσαμε ανάμεσα στις αρτιότερες συμμετοχές της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο φεστιβάλ των τελευταίων ετών.
Σκηνοθέτης ήταν ο διάσημος Βρετανός Graham Vick, ειδικός στο ανέβασμα όπερας, συνεργάτης των μεγαλύτερων λυρικών θεάτρων του κόσμου. Γνωρίζοντας τις κρυφές πτυχές των δύο ιταλικών μελοδραμάτων, που στρέφονται γύρω από τον έρωτα, την απιστία, την ζήλεια και τελικά την τιμωρία, έφερε στην επιφάνεια τις εύθραυστες ανθρώπινες πλευρές των ρόλων και κίνησε τους μονωδούς και τη χορωδία με ιδιαίτερο νόημα. Στην επικλινή σκηνή είχαν τοποθετηθεί ελαιόδεντρα -τα οποία θύμιζαν τόσο ιταλική όσο και ελληνική ύπαιθρο- αποτελώντας το βασικό μέρος του σκηνικού της πρώτης και της δεύτερης όπερας. Κατά την «Cavalleria» κυριάρχησε το μαύρο χρώμα στα κοστούμια, ενώ κατά τους «Παλιάτσους», χρησιμοποιήθηκαν έντονα ζωηρά χρώματα τόσο για τα κοστούμια της χορωδίας όσο και για εκείνα των μονωδών. Τα σκηνικά και τα κοστούμια σχεδίασε με τέχνη, φαντασία και μεράκι ο εξαιρετικά ταλαντούχος Γιώργος Σουγλίδης.
Στην παράσταση των δύο έργων που παρακολουθήσαμε (5/6), κατά την πρώτη όπερα, τον κεντρικό ρόλο της Santuzza κράτησε με εντυπωσιακή σε μέγεθος και έκφραση φωνή η Χαρίκλεια Μαυροπούλου, Eλληνογερμανίδα μεσόφωνος που σπούδασε και έχει τραγουδήσει στα περισσότερα σημαντικά λυρικά θέατρα της Γερμανίας. Στον απαιτητικότατο ρόλο της, που δεν λυπάται την τραγουδίστρια που θα επιλέξει να τον προσεγγίσει και ερμηνεύεται τόσο από υψιφώνους όσο και από μεσοφώνους, η Μαυροπούλου επέδειξε μουσικότητα και συγκίνησε στις μεγάλες σκηνές. Δίπλα της, οι Βαγγέλης Χατζησίμος (Turridu) και Carlos Almaguer (Alfio) απέδωσαν με φωνές εύρωστες και εκρηκτική υποκριτική διάθεση του ρόλους των δύο αντιζήλων. Ο Almaguer, Μεξικανός λυρικός βαρύτονος, θεωρείται σήμερα από τους κορυφαίους της γενιάς του και χαιρόμαστε πάντα να τον ακούμε σε ρόλους του ιταλικού ρεπερετορίου που με τόση ζέση και επιτυχία επωμίζεται. Μακάρι μελλοντικά η Εθνική Λυρική Σκηνή να τον μετακαλέσει και για άλλους ρόλους: ενδεχομένως ως Rigoletto ή Macbeth. Οι Γεωργία Ηλιοπούλου (Lola) και Μαρία Βλαχοπούλου (Lucia), τραγούδησαν με πιστότητα τους πιο σύντομους ρόλους τους.
Στη δεύτερη όπερα, «Pagliacci», τον κεντρικό ρόλο τραγούδησε ο εξαιρετικός Αμερικανός τενόρος Stuart Neil, ο οποίος έχει καταχειροκροτηθεί σε διεθνείς λυρικές σκηνές όπως η Metropolitan Opera της Νέας Υόρκης και το Teatro alla Scala του Μιλάνου. Ως Canio ικανοποίησε με το ξεχωριστό μέταλλο της φωνής του, τη δραματική του έκφραση και τις ευκολίες στις νότες της υψηλής περιοχής (με εξαιρετική δραματική έκφραση ερμήνευσε τη διάσημη άρια «Vesti la giubba»). Η Έλενα Κελεσίδη ως Nedda (ρόλο τον οποίον ο σκηνοθέτης έντυσε με τα χαρακτηριστικά της Marilyn Monroe) μάς κέρδισε με τη φρέσκια και καλοδουλεμένη φωνή της όπως και με τη θαυμάσια υποκριτική της ικανότητα. Το μέρος του προλόγου ερμηνεύτηκε από τον Almaguer (Tonio), ο οποίος για άλλη μια φορά ευχαρίστησε με τη βαθιά, στρογγυλή φωνή του και βεβαίως με την ιδιωματική απόδοση του ρόλου του. Οι Αντώνης Κορωναίος (Peppe) και Διονύσης Σούρμπης (Silvio) επωμίσθηκαν με επαγγελματισμό τους δικούς τους ρόλους.
Ο αρχιμουσικός Λουκάς Καρυτινός διηύθυνε με δραματική ένταση, γνώση και προσωπικότητα τις δύο όπερες εκμαιεύοντας ιδιαίτερες ποιότητες τόσο από τους τραγουδιστές όσο και από την ορχήστρα και τη χορωδία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.