Τετάρτη 20 Ιουλίου 2011

Matsuev και Συμφωνική Ορχήστρα Θεάτρου Bolshoi



Ο πιανίστας Denis Matsuev

Η ιστορία των καλλιτεχνικών δυνάμεων του Θεάτρου Bolshoi της Μόσχας χρονολογείται κατά τα τέλη του 18ου αιώνα, ενώ το κτίριο που σήμερα στεγάζει την όπερα και το μπαλέτο ανοικοδομήθηκε το 1824 και εγκαινιάστηκε τον Ιανουάριο του 1825 (αντικαθιστώντας το Θέατρο Petrovka, που καταστράφηκε από πυρκαγιά, το 1805). Στον έξοχο αυτόν χώρο δόθηκαν πολλές πρεμιέρες διάσημων έργων (Boris Godunov του Modest Mussorgsky, Λίμνη των Κύκνων του Piotr Ilyich Tchaikovsky, Ρωμαίος και Ιουλιέτα του Sergei Prokofiev, Σπάρτακος του Aram Khachaturian κ.ά.). Από το 2010 τη θέση του μουσικού διευθυντή του θεάτρου κατέχει ο Vassily Sinaisky, που διηύθυνε τη συναυλία και την παράσταση της όπερας Eugene Onegin του Tchaikovsky, εκδηλώσεις που παρακολουθήσαμε στο πλαίσιο του Ελληνικού Φεστιβάλ.
Ειδικότερα, η συναυλία της Συμφωνικής Ορχήστρας του Θεάτρου Bolshoi, δόθηκε στις 13/7, στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού, με σολίστ τον διάσημο Ρώσο βιρτουόζο των πλήκτρων Denis Matsuev. Σημειώνουμε ότι ο Matsuev κέρδισε το πρώτο βραβείο στον Διεθνή Διαγωνισμό Tchaikovsky του 1998 και έκτοτε έγινε διάσημος ανά τον κόσμο ως ένας από τους λαμπρότερους εκπροσώπους της σύγχρονης ρώσικης σχολής του πιάνου. Η βραδιά άνοιξε με το δημοφιλέστατο Κοντσέρτο αρ. 3, Op. 30, του Sergei Rachmaninov, που έλαβε την πρώτη παγκόσμια εκτέλεση τον Νοέμβριο του 1909, στην Αμερική, με σολίστ τον ίδιο τον συνθέτη.  
Είχαμε ακούσει τον Matsuev στο ίδιο ακριβώς έργο, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, στις 21/10/2009, και οι ανάμικτες εντυπώσεις που είχαμε αποκομίσει τότε, επαληθεύτηκαν και τώρα: πρόκειται για μουσικό άφθαστων πιανιστικών δυνατοτήτων, κάτοχο μιας πραγματικά θηριώδους τεχνικής. Υπήρξε εντυπωσιακός στις καντέντσες και σε όλα τα δεξιοτεχνικά περάσματα του Κοντσέρτου (άραγε πόσοι πιανίστες σήμερα είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν με τόση άνεση και ευκολία τα περίπλοκα και από τεχνικής άποψης αξεπέραστα δεξιοτεχνικά περάσματα του τρίτου μέρους, Finale: Alla breve;). Επιπλέον, κέντριζε την προσοχή μας με τον απόλυτο έλεγχο της δυναμικής και των ηχοχρωμάτων. Ούτε η ευαισθησία έλειπε. Ωστόσο, ορισμένες φορές νιώθαμε ότι έθετε σε λειτουργία τον «αυτόματο πιλότο» με αποτέλεσμα κάποια μέρη του έργου να εκτελούνται με μάλλον υπολογισμένο και προβλέψιμο τρόπο. Η υπερβολική βεβαιότητα και αυτοπεποίθηση ενός καλλιτέχνη δεν εξασφαλίζει  πάντα την επιτυχία της ερμηνείας. Η αλήθεια είναι ότι ο Matsuev καλείται να ερμηνεύσει το συγκεκριμένο έργο πολλές φορές στο πλαίσιο των περιοδειών του και είναι αρκετά δύσκολο να εξασφαλίζει πάντα τον ίδιο βαθμό εκφραστικού αυθορμητισμού.  Από την πλευρά τους, η ορχήστρα και ο μαέστρος τον ακολούθησαν πιστά και του επέτρεψαν να «τραγουδήσει» τις πλατιές λυρικές μελωδίες αυξομειώνοντας τις ταχύτητες σύμφωνα με τις δικές του επιθυμίες. Εκτός προγράμματος ο σολίστ χάρισε αρχικά το Μουσικό Κουτί, Op. 32, του Αnatoly Liadov, παιγμένο με απέριττη φινέτσα και γούστο, και στη συνέχεια, έναν δικό του αυτοσχεδιασμό Jazz επιδεικνύοντας δεξιότητα και σε ένα εντελώς διαφορετικό μουσικό είδος.
Στο δεύτερο μέρος της συναυλίας ακούστηκε η Συμφωνία αρ. 8, Op. 88, B. 163, του Antonín Dvořák, η σύνθεση της οποίας ολοκληρώθηκε μέσα σε λιγότερο από τρεις μήνες, το 1889, και παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στην Πράγα, έναν χρόνο αργότερα, με τον ίδιο τον συνθέτη ως αρχιμουσικό. Πρόκειται για ένα από τα δημοφιλέστερα έργα του Dvořák, το οποίο βρίσκει συχνά τη θέση του στο ρεπερτόριο των ορχηστρών. Η Συμφωνική Ορχήστρα του Θεάτρου Bolshoi και ο Sinaisky απέδωσαν το έργο με εξαίρετο λυρισμό και προσοχή στον σχηματισμό των  μελωδιών και των ποικίλων φολκλορικών μοτίβων. Επιπλέον, τόνισαν τη ρομαντική και αισιόδοξη διάθεση που χαρακτηρίζουν το εν λόγω έργο. Τα θαυμάσια ξύλινα και χάλκινα πνευστά της ορχήστρας είχαν την ευκαιρία να επιδείξουν τις ικανότητές τους (ειδικά τα χάλκινα έλαμψαν στο τελευταίο μέρος, Allegro ma non troppo). Εκτός προγράμματος προσφέρθηκαν δύο μέρη από την Κόρη του Χιονιού, σκηνική μουσική, Op. 12, του Piotr Ilyich Tchaikovsky: μια εκλεπτυσμένης μελαγχολικής διάθεσης ερμηνεία του μέρους Μελόδραμα και τέλος, ένας εντυπωσιακά κεφάτος χορός (dance of the thumblers).